Goed Ernaast

Forensische problematiek heeft niet alleen veel invloed op patiënten maar ook op hun omgeving. Familie, vrienden en collega’s krijgen te maken met de gedachten, het gevoel en het (grensoverschrijdende) gedrag van de patiënt. En ze reageren hierop op hun eigen manier. Soms helpt dat, soms ook niet; meestal kost het hen erg veel energie. Transfore ondersteunt ook familie, vrienden en collega’s van patiënten.

In de e-module 'Goed Ernaast' leert een familielid, vriend of collega van een patiënt in de forensische geestelijke gezondheidszorg vaardigheden om overbelasting te voorkomen. U leert anders om te gaan met uw naaste en de specifieke kenmerken van de forensische problematiek. Ook leert u om meer balans aan te brengen in de zorg voor de ander en de zorg voor uzelf. Soms is deze balans moeilijk te realiseren en de e-module richt zich ook op de acceptatie hiervan. In 9 sessies krijgt u informatie, leest u ervaringen van anderen en gaat u aan de slag met één of meer oefeningen. In de e-module komt een aantal belangrijke onderwerpen aan bod, zoals:

• Draaglast en draagkracht
• Communicatie
• Grenzen aangeven
• Zorgen voor jezelf
• Negatieve denkpatronen

In de 9 sessies staan filmpjes van de online begeleider en ervaringsdeskundigen. Enkele sessies bevatten filmpjes waarin ervaringsdeskundigen met de besproken vaardigheden oefenen. Aan het eind van de module heeft u inzicht gekregen in uw situatie, valkuilen en krachten. Ook heeft u vaardigheden ontwikkeld om de draaglast en draagkracht in de toekomst beter in evenwicht te houden.

Het doel van de module is de naasten te informeren over LVB, en te ondersteunen in het contact met de LVB-er. Op een luchtige manier worden de problemen en valkuilen van een LVB-er doorgenomen. Maar ook de sterke kanten en goede eigenschappen komen aan bod. Tenslotte krijgt de naaste tips voor de omgang, voor het samenwerken met hulpverlening en voor het goed zorgen voor zichzelf.

Om de module toegankelijk en aantrekkelijk te maken voor de doelgroep is er gebruik gemaakt van cartoons en tekeningen, korte eenvoudige teksten, laagdrempelige aanklik oefeningen en filmpjes. Ook naasten die zelf op LVB functioneren kunnen de module doorlopen. Desgewenst kan aanvullende achtergrondinformatie worden gedownload.

De module is een zelfhulptraining. Dit betekent dat de naaste de gehele module zelfstandig kan doorlopen.

Onderzoek naar doorontwikkeling Goed Ernaast

In 2021 is er een onderzoek geweest of doorontwikkeling kan bijdrage aan werkzaamheid van de module en op welke manier dit dat kan bijdragen. In het onderzoek is gekeken naar de behoeften van naasten van patiënten in de forensische psychiatrie en is de e-module Goed Ernaast geëvalueerd. Uit de literatuurstudie en interviews bleek dat naasten in veel gevallen weinig ondersteuning ervaren, zowel in informatievoorziening als emotioneel. Deze gevoelens werden ondersteund door de professionals en experts die aangaven dat het niet altijd duidelijk is wie en op welk moment de naasten in beeld moet krijgen.

Het inzetten van een online module die naasten zelfstandig kunnen gebruiken lijkt wenselijk. Echter, een goede implementatie van Goed Ernaast is enkel haalbaar als een naastenbeleid duidelijk is vormgegeven in een instelling. Daarom adviseren onderzoekers om eerst het draagvlak van de e-module bij naasten en forensische instellingen te onderzoeken, alvorens Goed Ernaast verder ontwikkeld en geïmplementeerd wordt.

De e-module Goed Ernaast is ontwikkeld door Dirk Dijkslag, Ragna Plomp en Joop Verschuur van Transfore. Daarnaast hebben diverse patiënten en familieleden van patiënten en medewerkers van Transfore een bijdrage geleverd. De e-module is gebaseerd op de e-module Betrokken Omgeving die voor de reguliere ggz werd gemaakt door Sarafina Suransky van Minddistrict, in samenwerking met Karin van Doesum, Monique Westrup en Marleen van Hoek van Dimence Groep, Jeroen Beerepoot van GGZ Noord-Holland-Noord en Barbera van Reijswoud van Mondriaan. Wij danken hen hartelijk dat we deze e-module mochten bewerken voor de forensische doelgroep.

De e-module 'Goed Ernaast' van Transfore is een extra dienstverlening en geen behandeling. De rechten en plichten die een behandelaar en een patiënt ten opzichte van elkaar hebben, gelden dus niet. Transfore is hier vooraf duidelijk over om geen verwachtingen te wekken die niet waar gemaakt kan worden. Alleen op deze manier kan de e-module kosteloos worden aangeboden.