VRelax – Virtual Reality voor stress-, angst- en pijnvermindering.

VRelax is de wetenschappelijk onderbouwde Virtual Reality oplossing voor het verminderen van angst, stress en somberheidsklachten. Met rustgevende natuurervaringen, interactieve ontspanningsoefeningen en spatial audio bevordert VRelax het mentaal welzijn, is het zelfstandig inzetbaar (zowel preventief als curatief) en helpt het binnen de forensische zorg bij het verlagen van spanning bij cliënten, patiënten en gedetineerden, evenals bij het ondersteunen van (zorg)medewerkers om tot rust te komen en veerkracht te behouden.

Randvoorwaarden voor gebruik

• Minimale organisatorische inzet: gebruiksvriendelijke VR-bril werkt zelfstandig, korte instructie volstaat.
• Geen opleiding nodig: begeleiders of behandelaren hebben enkel basisvaardigheden in begeleiding en motivatie nodig, en moeten bekend zijn met doel en toepassing.
• Fysieke randvoorwaarden: rustige en veilige ruimte, opgeladen brillen en hygiënemiddelen. 
• VRelax biedt begeleiding bij implementatie en optioneel een implementatietraining op locatie. 

• Geen koppeling vereist: geen aansluiting op data- of ICT-systemen nodig

Voor meer informatie over de randvoorwaarden adviseren we contact op te nemen met de ontwikkelaar. 

Type organisaties

VRelax is breed inzetbaar en geschikt voor uiteenlopende zorgorganisaties. De technologie kan worden toegepast in klinische, poliklinische en ambulante zorg, evenals binnen beschermd wonen (BW), maatschappelijke opvang (MO), jeugdzorg, reclassering en penitentiair psychiatrische centra (PPC). Dankzij het gebruiksgemak en de zelfstandige inzetbaarheid is VRelax geschikt voor zowel hoog- als laagcomplexe zorgsettings. Het past binnen uiteenlopende behandelcontexten en is bruikbaar voor cliënten met verschillende niveaus van zelfregie. Ook in organisaties met beperkte tijd of personeel biedt het een laagdrempelige manier om ontspanning en emotie-regulatie te ondersteunen, zelfstandig of geïntegreerd in een bredere behandel- of begeleidingsaanpak.

Beschikbare materialen 

VRelax ondersteunt organisaties met duidelijke instructievideo’s, handleidingen, brochures, afbeeldingen en presentaties. Daarnaast biedt VRelax optioneel introductietrainingen en implementatiebegeleiding op maat. Hiermee worden teams en organisaties ondersteund bij een effectieve integratie in de praktijk, afgestemd op de doelgroep, de zorgsetting en de bestaande werkwijzen

Gebruikers

VRelax wordt actief gebruikt binnen diverse instellingen, waaronder:

• Detentiecentrum Rotterdam 
• Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht 
• Penitentiaire inrichting Vught
• Forensische Psychiatrische Kliniek Assen
• Forensic Psychiatric Center Trelleborg
• Psychiatrisch Centrum Sint-Jan Baptist

Ervaringen

VRelax wordt steeds vaker ingezet als laagdrempelig hulpmiddel voor spanningsregulatie en emotioneel welzijn.

• Cliënten ervaren het als rustgevend en als een tijdelijke mentale ontsnapping uit de kliniek of detentieomgeving, vooral bij angst, stress of overprikkeling. Korte sessies van 10–15 minuten zijn effectief en goed inpasbaar in de dagstructuur.
• Behandelaren zien dat gebruik bij oplopende spanning of na confronterende gesprekken kan bijdragen aan de-escalatie en zelfregulatie. Ook verdiept het soms het contact met cliënten.
• VRelax ondersteunt teams hierbij met advies, training en materialen. In verschillende forensische instellingen lopen pilots en structurele toepassingen, waarbij teams doorgaans starten met enkele brillen en vervolgens opschalen.

Geleerde lessen en uitdagingen: 

• Uitdagingen liggen bij praktische zaken zoals ruimtegebruik en apparatuur.
• Een positieve eerste ervaring vergroot echter de acceptatie.
• Implementatie verloopt het best wanneer VRelax gekoppeld wordt aan behandeldoelen.

Er zijn verschillende procesevaluaties en wetenschappelijke studies uitgevoerd naar de inzet van VRelax in de zorg, met name binnen de geestelijke gezondheidszorg en de forensische sector. Deze evaluaties richten zich op uitvoerbaarheid, acceptatie, effectiviteit en de integratie in de dagelijkse praktijk. Hieronder vindt u de voor de forensische zorg meest relevante afgeronde onderzoeken.

Momenteel wordt binnen Sint Jan Baptist (België) onderzocht of het gebruik van VRelax een waardevolle toepassing is om ontspanning te realiseren bij de forensisch psychiatrische patiënten die verblijven in het psychiatrisch ziekenhuis in Zelzate.

Publicaties

• Integrating a virtual reality relaxation clinic within acute psychiatric services: Een studie naar de inzet van VRelax binnen vier acute psychiatrische afdelingen liet zien dat sessies het aantal geweldsincidenten met 50,5% en separaties met 52,9% verminderden. Patiënten voelden zich rustiger, minder angstig en ontvankelijker voor therapie, met een duidelijke afname van stress, angst en verdriet en een toename van ontspanning, geluk en natuurverbondenheid. VRelax werd ervaren als laagdrempelig, efficiënt en waardevol, en 51% van de deelnemers voelde zich gemotiveerd om ook andere ontspanningstechnieken zoals ademhaling, muziek of mindfulness te proberen.

A pilot study

• Virtual Reality Relaxation for Patients With a Psychiatric Disorder: In een Nederlandse RCT werd de effectiviteit van VRelax vergeleken met reguliere ontspanningsoefeningen. De studie liet zien dat VRelax negatieve gevoelens zoals angst, somberheid en nervositeit sterker verminderde dan standaard oefeningen, terwijl positieve gevoelens zoals ontspanning, kalmte en tevredenheid merkbaar toenamen.

Crossover Randomized Controlled Trial